زمانیکه به شمال ایران خصوصا استان گیلان سفر میکنید ، سفر به ماسوله را باید در برنامه خود داشته باشید. زیرا با ندیدن ماسوله یکی از زیباترین روستاهای سنتی و شگفت انگیز ایران را از دست خواهید داد. ماسوله در استان گیلان و در امتداد مسیر راه ابریشم قرار دارد که یکی از مناطق تاریخی ایران است. روستای شیب دار کوهستانی سرشار از فضای سبز و خانه هایی که به شکل پلکانی که پشت سرهم قرار گرفته اند. شهر تاریخی ماسوله در سال ۱۳۵۴ جزء فهرست آثار ملی ایران به عنوان میراث فرهنگی و طبیعی به ثبت رسید. گویش مردم ماسوله تالشی است که زبان اصلی ساکنین غرب استان گیلان است.یافتن روستاهای پله دار در سراسر ایران بویژه در کردستان و اطراف مشهد بسیار معمول است. اصولاً ، آنها بر روی تپه شیب دار ساخته شده اند که سقف یک خانه مسیر خانه دیگری است. در حالی که به طور عملی ، تمام روستاهای پله دار در ایران توانسته اند جوامع روستایی و سنتی خود را حفظ کنند که این خود یکی از دلایلی می باشد که ماسوله به یک مقصد گردشگری محبوب تبدیل شده است که بیشتر گردشگران از تهران را به خود جلب می کند.گردشگران خارجی معمولاً کمتر از آنجا دیدن میکنند، زیرا از مسیر کلاسیک گردشگری توریست های خارجی بسیار دور است، بنابراین اکثر گردشگران فرصت سفر به ماسوله را پیدا نمیکنند . با این حال ، به لطف زیرساخت های گردشگری بسیار پیشرفته ، ماسوله توجه اکثر کتابهای راهنمای گرشگری را به خود جلب می کند که آن را به عنوان یک روستای کوهستانی رویایی به تصویر می کشند .امید است که با شناخت بیشتر این مکان تاریخی و زیبا درآینده ماسوله به مقصد جدیدی برای گردشگران خارجی تبدیل شود ، خصوصا گردشگرانی که بیش از دو هفته در ایران اقامت خواهند. برای تهیه بلیط هواپیما می توانید به سایت سفران مراجعه فرمایید.
پیدایش ماسوله
«کهنه ماسوله» که در فاصله «هشت کیلومتری غرب ماسوله به خلخال» قرار گرفته‌است سکونتگاه اصلی و اولیه ماسوله ای‌ها بوده‌است که اکنون تنها سنگ دیوار بناهای آن باقی مانده است. در نخستین کاوش‌های باستانشناسی که در این محوطه صورت گرفت مشخص شد که از سده پنجم تا هشتم هجری «کهنه ماسوله» به عنوان یکی از مراکز مهم در زمینه فلزکاری بوده است . همچنین سفال هایی با رنگ‌های متنوع که مشخصات دوره سلجوقی را داشتند نیز در آنجا پیدا شد . ماسوله به دلیل اهمیت تاریخی آن در سال ۱۳۸۵ در فهرست آثار ملی ایران ثبت شد. یکی از دلایل کوچ اهالی ماسوله به مکان فعلی ، زلزله بزرگ سال ۸۹۰ قمری بیان میشود.
معماری
ماسوله معماری بی نظیری دارد. محوطه های جلوی خانه ها و پشت بام ها هر دو به عنوان پیاده رو استفاده می شوند. معماری این مکان به قدری متراکم است که جایی برای ساخت خیابان های گسترده وجود ندارد. خیابان های کوچک و بسیاری از پله ها امکان ورود وسایل نقلیه را غیر ممکن می کنند. ساختمانها معمولاً از دو طبقه تجاوز نمی کنند. خانه های موجود در ماسوله به رنگ زرد یا خشتی است به گونه ای که در مه قابل مشاهده است ، زیرا این شهر حدود یک سوم روزهای سال با مه پوشانده شده است. مهمترین ویژگی ماسوله استفاده از سقف به عنوان یک مسیر است. ساکنان این شهر در مورد استفاده از بام های خود به عنوان یک مسیر عمومی موافقت کرده اند و در واقع این فضاها محل تجمع مردمی است که در مراسم ها و جشن های مختلف به اجتماعات شهری تبدیل می شوند.
فرهنگ
مردم ماسوله افرادی غیر کشاورز هستند که غالباً مشغول صنعت یا تجارت هستند. فرهنگ ماسوله ترکیبی از تالش ، خلخال و گیلک است. بیشتر افراد در ماسوله در صنعت گردشگری مانند اقامتگاه ، راهنمای تور ، رستوران و ... درگیر هستند و زنان نیز در تولید صنایع دستی مشغول فعالیت هستند. یکی از زیباترین صنایع دستی گیلان که بی نظیر و محبوب است عروسک پشمی ماسوله است.
آب و هوا
ماسوله بین رشت و زنجان قرار دارد و آب و هوای آن توسط هر دو شهر متاثر شده است. از یک طرف شهر رشت دارای آب و هوای معتدل و مرطوب است و از طرف دیگر زنجان دارای آب و هوای سرد است ، از این رو ماسوله دارای ترکیبی از این دو اقلیم است که شامل تابستان های سرد و زمستان های سرد و برفی است . یکی از جذابیت های خیره کننده ماسوله ترکیب هوای مه آلود و خانه های پلکانی است که جذابیتی بینظیر به این روستا بخشیده است. آب و هوای منطقه و محیط طبیعی دلپذیر در طی چهار فصل باعث شده است که گردشگران در تمام فصول به عنوان مقصد خود سفر به ماسوله را انتخاب کنند و از مناظر شگفت انگیز دیدن کنند.
بازار سنتی ماسوله
بازار ماسوله یکی از جاذبه های گردشگری استان گیلان و دهکده زیبای ماسوله است. یکی از بارزترین ویژگی های این بازار شکل گیری آن در چهار سطح کاملاً مجزا و مستقل از یکدیگر است که در ساخت مغازه ها مؤثر بوده است. گردشگران می توانند صنایع دستی ، سوغات و وسایل سنتی ماسوله را از این بازار خریداری کنند. یکی از مشاغل اصلی مردم ماسوله فروش صنایع دستی ساخته شده توسط خودشان در این بازار است. اقتصاد روستای ماسوله به شدت به صنعت توریسم وابسته است.